ANADOLU’NUN YÜKSELEN YILDIZI İNEGÖL

GENEL BİLGİLER:

ÜLKESİ: TürkiyeBÖLGESİ: MarmaraİLİ: Bursa

MİLLETVEKİLİ: Hüseyin ŞAHİNKAYMAKAMI: Aziz İNCİBELEDİYE BAŞKANI: Alinur AKTAŞ

KOMŞULARI: Yenişehir, Keles, Kestel, Kütahya, BilecikYÜZÖLÇÜMÜ:1006 Km2BELDELERİ: Tahtaköprü, Kurşunlu, Cerrah, YeniceKÖY SAYISI:93MAHALLE SAYISI:20

İL PLAKA KODU:16TEL ALAN KODU:224POSTA KODU:16400

BOYLAM:29–30 Derece Doğu Boylamları,ENLEM:40 Derece Kuzey Enlemi

İNEGÖL’ÜN KONUMU:İnegöl Bursa’nın en büyük ilçesi… Birçok ilden daha büyük bir kent… Türkiye’nin 40.büyük kenti…

İnegöl Kent olarak Anadolu’nun önemli ulaşım yolları üzerinde bulunuyor. En eski çağlardan beri İnegöl’den geçen ulaşım yolu, canlılığını korumaktadır.

İnegöl; Ülke nüfusunun % 50’sinden fazlasına hitap eden İstanbul, Ankara, İzmir şehirlerinin üçgenin tam ortasında, her birine otoyoldan 3-5 saat uzaklıkta, ulaşımı kolay olan, merkezi bir yerdedir.

Özellikle Gemlik ve Mudanya Limanlarına 1-1,5 saatte karayolu ile ulaşmak mümkündür. Yenişehir Uluslararası Havaalanı ise yarım saatlik mesafededir.

İKLİMİ: İnegöl’ün iklimi Karadeniz ile Akdeniz iklimi arasında geçiş karakteri göstermektedir. Yaz ayları daha çok Akdeniz İklimine benzer. Sıcak ve az yağışlıdır. Kış ayları ise soğuk ve bol yağışlıdır. Kar yağışları normal, don olayları fazladır.Yıllık ortalama sıcaklık 12,4 C’dir. Yaz sıcaklık ortalaması 21,9 C, Kış sıcaklık ortalaması ise 2,3 C’dir. Bu güne kadar ölçülen en yüksek sıcaklık 41,2 C ile Ağustos ayına aittir. En düşük sıcaklık ise -22,7 C olarak ölçülmüştür.

BİTKİ ÖRTÜSÜ: Başlıca ağaç türleri çam, kayın, köknar, meşe, ıhlamur, kestane ve cevizdir. 104 bin 447 hektarlık yüz ölçümüne sahip olan ilçemiz orman alanı bakımından ülke ortalamasının üzerinde bir yere sahiptir.İnegöl’de tarım topraklarının %72,8’i tarla tarımına, %19’u bağ-bahçeye, %7.7’si sebze tarımına ayrılmıştır. %49’luk bir bölümde ormanlarla kaplıdır.  

İNEGÖL HALKI: Yerli halk, Kafkas Göçmenleri, Balkan Göçmenleri ve Anadolu Göçmenlerinden oluşur. Sosyo-kültürel yapısı ile İnegöl adeta bir Küçük İstanbul’dur.. İnegöl halkı, cemiyetleri ve kültür dernekleri ile milli kültürüne bağlı bir yapıya sahiptir.

NÜFUSU:161.OOO Merkez, Toplam:220.000

FİZİKİ YAPISI: Ova,148 km2 yüzölçümüne sahiptir. Ovanın zemini alüvyonlarla kaplıdır.

DAĞLARI: İnegöl başta Uludağ olmak üzere, Domaniç dağları, Ahı Dağı gibi eşsiz manzaralara sahiptir. Uludağ’ın sunduğu kış sporu olanakları şu anda mevcut tesisler bakımından daha çok Bursa’dan ulaşıma daha elverişlidir. Bu nedenle Uludağ yaylaları, akarsuları ve doğal güzellikleriyle İnegöl’e daha çok doğa turizmi olanakları sunmaktadır.

YAYLALAR: Boğazova, Araboturağı, Alaçam

AKARSULAR: Kocadere, Karadere, Akdere, Hocaköy, Bedre, Akçasu, Çandır, Mezit. Bursa Ovası sularını Marmara Denizine gönderirken, İnegöl ve Yenişehir havzalarının akarsuları Karadeniz’e dökülür.

GÖLLER: Eymir Göleti, Kurşunlu Göleti, Kozluören Göleti, Halhalca Göleti, Yenice Göleti, Kültürpark göleti

Yaylalar İnegöl’ün güneyindeki Uludağ’ın eteklerinden, batıdaki Mezit Köyüne kadar çam ormanlarıyla kaplı; Alaçam, Boğazova, Arapoturağı gibi birçok yayla bulunmaktadır.

İNEGÖL TARİHİ:

BİLİNEN EN ESKİ ADI: Roma Dönemi: Angelecoma, Osmanlı Dönemi: Aynagöl, Ezinegölİnegöl Ovasının uzun yıllar boyunca sular altında kaldığı tahmin edilmektedir. Bundan dolayı Subaşı veya Gölbaşı anlamında İnegöl ismi kullanılmıştır.

İLK İNEGÖL: İnegöl 5000 yıllık bir geçmişe sahiptir. İnegöl ile ilgili tarihi bulgular M.Ö 3000 yıllarına kadar uzanmaktadır.

İNEGÖL’ÜN TARİHİNDEKİ MEDENİYETLER:Lidyalılar, Bitanyalılar, Roma, Bizans, Anadolu Selçuklu, Osmanlı

OSMANLININ İLK FETHETTİĞİ KALE: İnegöl’e bağlı Kulaca Köyünde bulunmaktadır

İNEGÖL’ÜN OSMANLI ZAMANINDA FETHİ:1299,

OSMANLI ESERLERİ: İshakpaşa Camii, Türbe ve Mederesesi, Yıldırım Beyazıd Cuma Camii, Kasım Efendi Camii, Beylik Hanı, Kapalı Çarşı, Ortaköy Kervansarayı

İNEGÖL’ÜN FATİHİ: Osmangazi’nin komutanlarından Turgutalp’tir.

Osmanlı döneminde;İnegöl denilince; Osmanlı sarayının meşhur içeceği Çitli maden suyu, Kaplıcaların efsanesi; Oylat kaplıcası ve Osmanlı Gemilerine malzeme üreten kereste imalathaneleri akla gelirmiş..İnegöl Belediyesi 1870 yılında kurulmuştur.

İNEGÖL’ÜN DÜŞMAN İŞGALİNDEN KURTULUŞU:06 Eylül 1922

İNEGÖL’Ü DÜŞMANDAN KURTARAN KOMUTAN: 3.Kolordu Komutanı Şükrü Naili Gökberk Paşa

ATATÜRK’ÜN İNEGÖL’E GELİŞİ:24 Ocak 1923

İNEGÖL NEYİYLE MEŞHUR? Oylat Kaplıcaları, İnegöl Mobilyası, İnegöl Köftesi, İnegöl Ayçekirdeği, İnegöl Mehteri, Çınarları

İNEGÖL’ÜN MARKALARI

Sanayi markası: İnegöl MobilyasıKültürel markası: İnegöl Köftesi Turizm markası: Oylat kaplıcalarıTarım markası: İnegöl AyçekirdeğiÜlkemizin ilk sivil mehteri, Tarihi İnegöl Mehteri ABD konserleri ile tanınıyor.

İNEGÖL’ÜN SEMBOLÜ: Çınar yaprağı. İnegöl’deki tarih bir bakıma geyikle başlar. Geyikli Baba, Geyikli Cami, Geyikli Derviş gibi efsane haline gelmiş şahsiyetlerle, Padişah Abdülaziz’in İnegöl’de bir av kasrı yaptırmasına kadar uzanır. İnegöl’ün hakiki simgesi aslında geyiktir.

İNEGÖL’ÜN RENKLERİ: Bordo Beyza, İnegöl sporun renkleridir.

İNEGÖLLÜ BAKAN: Ahmet TÜRKEL, (Ticaret Bakanlığı 1967-1973) önemli devlet adamıdır.

İLK KADIN MİLLETVEKİLİ: Şekibe Akkavuk İnsel. Ülkemizde kadınların milletvekili olabilme hakkını elde etmelerinden sonra Meclise giren ilk kadın milletvekillerinden birisidir.

İNEGÖL’ÜN PARKLARI: Kültürpark, Botanik Park, Kuğulu Park,Kavaklaraltı Parkı, İshakpaşa Parkı, Belediye Sedir Cafe Parkı,

KENTİMİZİN ÖNEMLİ CADDELERİ: Atatürk Bulvarı, Adnan Meneres Bulvarı, Mimar Sinan Bulvarı, Ertuğrul Gazi Bulvarı,  Bankalar caddesi, Park Caddesi,

İNEGÖL’ÜN KARDEŞ ŞEHİRLERİ: Bosna Hersek Donju Vakuf,Kosova Mitrovica,Macaristan Dunayvaroş, Gürcistan Rustavi

EKONOMİ

İlçemizde yaşayan nüfusun %70’sanayi ve ticaret sektöründe %30’u ise tarım sektöründe faaliyet göstermektedir. Faal işveren sayısı  3.191’dur.

Uzun yıllar geçimini tarım ve hayvancılıkla sağlayan İne­göl, yöresinde verimli ormanların bulunması nedeniyle 1929 yılından iti­baren orman ürünlerini işlemeye başlamıştır,

İnegöl’ün gelişmesi iki aşamada ele alınabilir. Birincisi 80’li yıllara kadar olan dönemdir. Kuruluş yeri itibarıyla Uludağ’ın eteklerinde yer alan İnegöl, yakın çevresinde bulunan ormanlar nedeniyle daha çok orman ürünleri alanında imalat yapılan bir yer olma özelliğine sahiptir. Önceleri her türlü ahşap eşya üretimi yapılırken 1950’li yıllardan itibaren küçük atölyelerde tamamıyla mobilya imalatına geçilmiştir. İkinci dönem ise 1980’lerden sonrasını kapsamaktadır. Bu dönemde özellikle Organize Sanayi Bölgesinin de etkisiyle sanayi alanında daha da hızlı bir gelişme görülmektedir. 80’lerden günümüze kadar geçen süreç içinde orman ürünlerinin yanında başta tekstil olmak üzere diğer sektörlerde faaliyet gösteren firmalar ilçemizde tesisler kurmaya başlamışlardır. Son yıllarda ise küçük atölyelerde faaliyet gösteren mobilya imalathaneleri fabrikalaşma yoluna girmişler ve ünü ülke sınırlarını aşan, her biri birer marka olma yolunda ilerleyen tesisler olmaya başlamışlardır.

İnegöl OSB, Türkiye’nin ilk ilçe OSB’si 1976 yılında kurulmuştur.1888 yılında Türkiye’deki 15 ticaret ve ziraat odalarından biri İnegöl’de kurulmuştur.İnegöl’ün en çok istihdam sağlayan sektörü ağaç ürünleri, mobilya ve tekstildir.

Bugün sadece OSB merkezli yaklaşık 100 fabrika mevcuttur. 11.810  civarında istihdam sağlamaktadır.

İnegöl’ün 2.OSB’si , “Mobilya İhtisas Sanayi” olarak yine Türkiye’de bir ilktir.

İnegöl Mobilyası ile meşhur olmuş, Ülkemizde tanındıktan sonra tüm dünyaya satılır olmuştur. MODEF İnegöl Mobilyası fuarları yılda 3 defa düzenlenmektedir.

Türkiye ihracat sıralamasında, iller baz alındığında dahi, İnegöl bir çok ili geride bırakarak 18. sırada yer almaktadır.  

 İnegöl’ün ihracat rakamları yaklaşık 600 milyon dolar civarındadır. İnegöl’den ihracat yapılan ülke sayısı:110 civarındadır.

Türkiye toplam ihracatının %1 ini, mobilya ihracatının % 15’ini, yurt içi mobilya talebinin ise % 40’ ını İnegöl karşılar. Tekstil sektörü ihracatındaki payı ise % 6’dır.

İnegöl’de ekonomik hayatın temel unsurlarından birisi tarımdır. İlçede yetiştirilen sebze ve meyve ürünleri yurtdışına da pazarlanır. Sebze ve meyve alanında domates, pırasa, patates, çilek ve şeftali önemli yere sahiptir. Çerezlik Ayçekirdeğinde İnegöl Ayçekirdeği meşhurdur.

İNEGÖL MOBİLYASI

İnegöl;100 Yıldan fazla tecrübesi ile şehrin lokomotif sektörü olan mobilyacılıkta ,  yurt içi toptan satışları dışında,  90’nın üzerinde ülkeye ihracat gerçekleştirerek,  Türkiye’nin ‘MOBİLYA BAŞKENTİ’ olma yolunda önemli bir yol kat etmiştir.

Bugün Ülkemizin mobilya ihracatının %15’i İnegöl’den gerçekleşmektedir.

2000’li yılların başından itibaren kurumsal yapısını oturtan ve markalaşan İnegöl mobilya sektörü, özellikle MODEF fuarları ile kalite ve pazarlama anlamında büyük bir ivme kazanmış, “Türkiye’nin modası, İnegöl Mobilyası”, söylemi ile sektöre damgasını vurmuştur.

İnegöl 100 yıldır her yeni güne mobilya ile uyanıyor ve 99 dilde mobilya üretiyor.

MADEN SULARI: Çitli Maden Suyun tanıtımına Padişah Abdülaziz’in mide sancıları sebep olmuştur. Hazımsızlık çeken padişaha hekimler bu suyu tavsiye etmiş, değişik yerlerden getirilen maden suları arasında Padişaha en çok şifayı Çitli Maden suyu sağlamıştır. Maden suları arasında yapılan yarışmalarda bir Türkiye birinciliği bulunan maden suyunun, Amerika ve Avrupa’daki 7 ülkede yapılan yarışmalarda 9 altın madalya almıştır. İyice azalan Çitli Maden suyu yanında İnegöl Kınık maden suyu ile tanınmaktadır.

Diğer Şifalı Sular

İlçemizde yukarıdakilerin dışında Elmaçayır ve Kozluca’da böbrek hastalıklarına, Özlüce’de mide ve bağırsak hastalıklarına, Konurlar’da guatr hastalığına, Oylat’a  1 km. mesafede göz hastalıklarına ve Eskikaracakaya’da çeşitli cilt hastalıklarına iyi geldiği belirtilen şifalı sular bulunmaktadır.

EĞİTİM:

İnegöl Fen Lisesi, İl merkezinden sonra aynı ilin ilçesinde kurulan ilk Fen Lise’si olarak tarihe geçmiştir. Bugün İnegöl’de toplam 14 adet lise ve 75 ilköğretim okulunda, 50.000’ne yakın öğrenci okumaktadır. ( Bu öğrenci sayısı, ülkemizdeki birçok il ve ilçe nüfusundan fazladır.)

Bursa Uludağ Üniversitesine bağlı, yaklaşık 10 branşta eğitim veren 1850 öğrencili en büyük yüksek okulu da İnegöl’de bulunmaktadır. 

SAĞLIK: İlçemiz  Devlet Hastanesi 320 yatak kapasiteli olup, 9’u merkezde olmak üzere toplam 14 Sağlık Ocağı mevcuttur.

TURİZM

OYLAT KAPLICALARI: İnegöl Turizminin temel taşını Oylat kaplıcaları oluşturur. Oylat kaplıcaları, BURSA Eskişehir karayolu üzerinde Domaniç sapağından girilerek ulaşılır. İnegöl’e 27 km uzaklıkta bulunur. Kaplıca Uludağ’ın kar suları ve civardaki kaynaklardan beslenir.Kaplıcanın suları radyoaktif sıcak sular gurubuna dahildir. Sıcaklığı 40,5 dececeyi bulan suyun Kısırlık, Romatizma, İdrar yolları ve çocuk felcine iyi geldiği biliniyor. Oylatın girişindeki halk arasında sivri kaya olarak adlandırılan oluşum da, görülmesi gereken yerlerden olup eski bir fay hattıdır.

OYLAT MAĞARASI: İlçemizde yapılan çalışmalarda irili ufaklı 56 adet mağara bulunduğu tespit edilmiştir. Bunlardan 12 tanesi Kültür ve Turizm Bakanlığınca değerli bulunup tescil edilmiştir. Mağaralardan bazılarında eski dönemlere ait yaşam izlerine rastlanmıştır. İlçe turizminin diğer önemli parçası yine hemen oylat kaplıcalarının 2 km. altında bulunan Oylat Mağarasıdır.(Bursa mağarası diye de bilinir.) Bu mağara 665 metre uzunluğu ile Türkiye’nin 3. büyük mağarasıdır. Mağarada bol miktarda sarkıt, dikit, sütun, duvar ve perde damlataşları bulunur. Bursa mağarası adını, halk arasında bu mağranın bursaya giden gizli bir yol olduğu inanışından alır.

İshakpaşa Külliyesi

İnegöl’ün merkezi yerinde çarşı içinde yer alan İshakpaşa Külliyesi, cami, medrese ve türbeden oluşmaktadır. Mimari özellikleri bakımından Bursa üslubu özelliklerini barındıran külliye, 15 yy. Osmanlı Türk mimarisinin günümüze kadar gelen örnekleri arasında önemli bir yere sahiptir.

Cuma Camii (Beyazıt Han Camii)

İshakpaşa Medresesi ile bitişik vaziyettedir. 1398-1402 yılları arasında Yıldırım Beyazıt tarafından yaptırılmıştır.

Kurşunlu Kasabası Hançerli Fatma Sultan Camii

Yıldırım Beyazıt’ın oğlu Çelebi Mehmet’in kızı Hançerli Fatma Sultan tarafından 15. yüzyılın sonlarında yaptırılmıştır. 1960 yılında kapsamlı bir onarım görmüştür.KARACABEY KERVANSARAYIII. Murat ve Fatih döneminin seçkin devlet adamlarından biri olan Karacabey, Rumeli Beylerbeyi’dir. İnegöl’e 5 km. mesafede bulunan Ortaköy Kervansarayı Karacabey tarafından, padişahın tımar olarak kendisine verdiği arazi özerinde 1454 yılında yaptırılmıştır

Caferpaşa Kervansarayı (Beylik Hanı)

Günümüzde Beylik hanı olarak bilinen yapının eski adı Caferpaşa Kervansarayı’dır. 1721 yılında Caferpaşa tarafından yaptırılmıştır.

Bedesten (Belediye Çarşısı)

Halk arasında kapalı çarşı olarak bilinen bedesten II. Abdülhamit döneminde belediye Reisi Sadıkzade Süleyman Ağa tarafından 1887-88 yıllarında yaptırılmıştır.

Tarihi Türk Evleri

İlçemizde bulunan tarihi Türk Evleri çoğunlukla 19. yüzyıla aittir. İçlerinde tarihi 18. yüzyıla dayanan evler de bulunmaktadır. Günümüze kadar ulaşan bu evlerden ancak 250 kadarı ayakta kalabilmiştir. İnegöl Mehteriİnegöl Mehteri Türkiye’nin ilk sivil mehteri olma özelliğine sahiptir. İlçemizde Mehter Takımı 1959 yılında dönemin Belediye Başkanı Kemal Özkan tarafından belediye bünyesinde kurulmuştur. Daha sonraki Belediye Başkanı Ahmet Akyollu’nun girişimleriyle üyeleri yine belediye personelinden oluşan İnegöl mehteri dernek statüsüne dönüştürülmüştür.

İnegöl Köftesi

İnegöl Köftesi Bulgaristan göçmeni olan besler ailesine dayanmaktadır. Filibe’nin Pazarcık ilçesinde aile mesleği olarak köftecilik yapan ve burada “Köfteciler” diye anılan ailenin oğlu İbrahim Besler İnegöl’e göç ettikten sonra İnegöl’de de aile mesleğini sürdürmeye devam etmiştir. İbrahim Besler’in yetiştirdiği ustalar tarafından ilçemizde yapılmaya başlayan köfte zamanla İnegöl Köftesi adını almıştır.İnegöl Ticaret ve sanayi Odasının girişimleriyle Türk Patent Enstitüsünden patent alınması sayesinde, İnegöl köftesi Resmi Gazete’ye de girerek tescilli bir marka olmuştur. İnegöl Köftesine lezzetini veren İnegöl ve çevresinde yetişen dana ve kuzu ve koyun etlerinin özel olarak karıştırılmasından kaynaklanmaktadır. 

Hazırlanışı

Malzemesi :1 Kilo orta yağlı dana bifteği, 250 gr. Orta yağlı kuzu ya da koyun eti (Kol ve bacak eti kullanılmamalıdır), 15 gr. Karbonat, 15 gr. tuz, 2 adet soğan, Az miktarda ekmek içi.Etler karıştırılarak bir kez kıyma makinesinden geçirilir. Tuz, ve karbonat eklenerek et yumuşayıncaya kadar yavaşça karıştırılır. Bu şekilde hazırlanan köfte eti buzdolabında 24 saat dinlenmeye bırakılır. Buzdolabından çıkarıldıktan sonra köfte şekli verilerek kömür ateşiyle hazırlanmış mangalda pişirilen İnegöl Köftesi Kıyılmış soğan, domates ve sivri biber veya piyaz eşliğinde servis yapılır.

KENT MÜZESİ: İlçe halkının gönüllü katılımıyla sağlanan obje bağışları ve yerel yönetimin değerli katkıları ile Türkiye’de bir ilçede açılan ilk kent müzesidir. Tarihi belediye binası orijinal restorasyonu yapılarak müzeye tahsis edilmiştir. Erken dönem Osmanlı tarihinin en özgün külliyelerinden Sadrazam İshak Paşa külliyesinin karşısında yer alması, tarihi Çınarlaraltı bahçesinin manzarasını bütünlemesi ile görülmeye değer bir kültür merkezi haline gelmiştir.

Yerli ve yabancı ziyaretçilerin akınına uğrayan İnegöl Kent Müzesi: Türkiye’nin ilk ilçe kent müzesi 

Kent Müzesinden ilginç bir not:İnegöl İdmanyurdu Kulübü 1935 yılında Vahide isimli bir bayan öğretmeni başkan seçerek Türkiye’de bir ilke imza atmıştır. Bugün bu kulüp İnegölspor olarak 3.ligte yoluna devam ediyor.

KONAKLAMA: Hotel Angelacoma, Hotel Park, Oylat Kaplıcaları

ULAŞIM: Bursa 45 km, Ankara 350 kmt, İstanbul 261 km,İzmir 400 km, Eskişehir 100 km.